DVB-T, DVB-T2, Dijital Karasal TV yayınları

          1990’lı yılların başlarında avrupa’nın uydu yayın endüstrisinde devrimci değişikliklerin çağı başlamıştı. Analogdan dijitale geçişin bir ara çözümünü ifade eden MAC sistemlerinin tamamen sayısal yayıncılığa geçişin önünü açacağı o yıllarda kesinleşti. Dijital televizyon yayınlarının ilk olarak uydu ve kablo sistemleriyle başlayacağı açık olarak görülmeye başlandı. Daha az teknik problemler olması ve düzenleme yönetmeliklerinin daha basit oluşu karasal sistemlere göre çok daha hızlı gelişebileceğini gösterdi. Pazar öncelikleri dijital uydu ve kablo TV sistemlerinin geliştirilmesinin daha hızlı olması gerektiğini ortaya koydu. Karasal yayıncılık onların ardından gelecekti.

          Aslında DVB-T tüm avrupada mevcut PAL, SECAM vb analog karasal yayınları ikame etmek, onun yerine geçmek üzere tasarlanmış bir sistemdir. Analog karasal TV yayıncılığında kullanılan UHF ve VHF bandlarındaki kanallarda, onların kaldırılmasıyla boşalan frekanslara onların yerine yerleştirilmektedir.

          Dijital karasal sisteme geçiş bu kanalların daha verimli olarak kullanılabilmesini sağlamış, analog sistemin yerine geçerek onu ikame etmiştir. Bu sayede eskisinden farklı olarak tek bir taşıyıcı frekansında bir çok televizyon kanalı barınmakta, COFDM kipleme sayesinde de bant genişliği binlerce tek taşıyıcıya bölüştürülebilmektedir. Herbir taşıyıcı belirlenen QPSK, 16-QAM veya 64-QAM kipleme tekniği ile kodlanmaktadır. Ayarlandığı parametrelere göre değişen kanal başına veri hızı yaklaşık 12 ile 20 Mbit/sn arasındadır. Bir frekansın veri oranı en çok dört programa bölünebilmektedir. Bölünen her program ortalama 3 ile 5 Mbit/s bit oranına sahip olmaktadır. Günümüzdeki analog PAL televizyon sinyalinde eşit değerdeki görüntü kalitesi dijital yayında yaklaşık 3 ile 5 Mbit/sn veri oranına ihtiyaç duymaktadır. DVD'lerde ise bu hız en az 38.3 Mbit/sn’dir. DVB-T karasal spektrumun daha verimli kullanılması ve ayni bant genişliği içinde çok daha fazla yayın ve hız sunulması, ortam gürültülerinden daha az etkilenme, program çeşitliliği ve yayın verimliliği gibi hem maliyet hem de kalite yönünden ciddi avantajlar getirmektedir. . TRT'nin Çamlıca'daki verici tesislerinde 2005 yılında başlatılan sayısal karasal yayın deneme yayınları, TRT-İnt yayınının yapılmakta olduğu Ankara'da 31. ve İstanbul'da 23. kanaldan, bir kanaldan TRT program yayını sürekli olarak, üç kanaldan da özel televizyonlar tarafından dönüşümlü olarak başlatıldı. Türkiye, 2006 yılının başından itibaren karasal sayısal yayına geçmiş durumda. Şu an toplam beş kanal bu yayının denemesini yapıyor. İstanbul, Ankara ve İzmir'den başlayan geçiş süreci, bölge bölge tüm Türkiye'yi kapsayacak ve 2014 yılında sona erecek. Böylelikle Türkiye'de analog karasal yayın kalmayacak, tüm karasal yayınlar DVB-T'den izlenebilecek.. DVB-T ile MPEG-2 sıkıştırma ve COFDM modülasyon teknikleri sayesinde kazanılan spektrum ayrıca şu ileri uygulamalara imkan sağlamıştır; * 16:9 formatında HDTV, yüksek tanımlı televizyon yayıncılığı'na geçiş, * Mobil alıcılarla seyir halindeyken televizyon izleme, * Ayni anda yayınlanan farklı ses kanalları sayesinde dil seçimi imkanı, * Yüksek kapasiteli elektronik program rehberi (EPG) ile ayrıntılı verilere erişim, * Etkileşimli televizyon (dönüş kanalı) ve internet erişimi, elektronik ticaret v.b. * İste, seç izle gibi yayın indirip izleme sağlayan ücretli videotek imkanları Dijital karasal TV yayın sistemlerini ifade eden DVB-T sistem olarak dijital uydu ve dijital kablo yayınlarına göre daha karmaşıktır. Çünkü bu sistemin çok yollu, farklı gürültü ve bant genişliği ortamları ile başetmesi gerekir.. Karasal sistemde işaretleşmeye göre çözücünün kendini uyumlandırması gereken birçok farklı yordam boyutları bulunur. Bunun ana unsuru OFDM dir. Bu modülasyonun iki farklı modu bulunur: 2K taşıyıcılı QAM, 8K taşıyıcılı QAM. 8K modu daha fazla çoklu yol koruması imkanı verir. Öte yandan 2K modunda ise alıcı cihaz hareket halindeyken Doppler avantajları söz konusudur. Bunlara ait uygulama yönergeleri mevcuttur. Küçük ve orta ölçekli yerel dağıtımlar için kullanılan çok kanallı mikrodalga dağıtım sistemleri MMDS için iki sistem mevcuttur. Biri 10GHz altındaki frekanslarda çalışanlar için (DVB-MC) Bu sistem DVB-C (kablo dağıtım şebekesi) sistemine benzer. Bir de 10 GHz üstündeki frekanslarda çalışanlar için (DVB-MS) Bu sistem de DVB-S (uydu dağıtım şebekesi) sistemine benzer. Bir de DVB-T sistemine benzer şekilde çalışan DVB-MT isimli MMDS sistemi daha vardır.

          2008 yılı haziran ayında karasal dijital yayınlarla ilgili "ikinci nesil" DVB standardı DVB-T2 yayınlandı. Bu sistem sıkıştırılmış dijital ses, görüntü ve diğer verileri örüntülenmiş ve peşpeşelenmiş kanal kodlaması ve OFDM modülasyonu ile kiplenmiş fiziksel katman boruları (PLP'ler) halinde aktaracak biçimde tasarlanmıştır. DVB-T'ye göre bit akış hızı arttırılmış ve karasal kanaldan yüksek tanımlı HDTV yayınların aktarımına daha uygun hale getirilmiştir. Yine de hala pek çok yayıncı HDTV yayınlarını önceki sistem olan DVB-T ile gerçekleştirmektedir. Yeni nesil karasal TV yayın (DVB-T2) teknik standartları diğer şartlar ayni kalmak şartıyla taşınan yükte en az %30 verimlilik artışı getirmektedir. Halen İngiltere'de FreeViewHD (4 kanal), İtalya'da Europa7HD (12 kanal), İsveçte 4 kanal, Ukrayna'da 4 ulusal multipleksten 32 SD ve HD kanal, Danimarka ve çeşitli ülkelerden birçok kanal daha yeni nesil dijital karasal (DVB-T2) yayına geçmiş durumdadır.